Co sprawia, że zdjęcia są piękne?
Piękne zdjęcia to nie tylko ostrość, wyraźny kontrast i dobre oświetlenie. Oprócz wiedzy technicznej potrzebny jest także talent i tzw. "spojrzenie fotograficzne".
Co różni obydwa zdjęcia?
Oczywiste pozowanie i zbyt mocne edytowanie w połączeniu z brakującym kontekstem stanowią typowe atrybuty standardowych zdjęć stockowych.
Niniejsza fotografia prezentuje pełne uczuć ujęcie, porównywalne do cichej obserwacji, które poprzez nastrój światła, konstrukcję zdjęcia i elegancję czytającej kobiety staje się niemal dziełem malarskim.
Obydwa zdjęcia są dobre pod względem technicznym. Jednak w przypadku pierwszego zdjęcia brak jest waloru artystycznego. Można jednoznacznie rozpoznać, że celem tego zdjęcia była jedynie możliwość różnorodnego zastosowania do środków reklamowych. Brak żadnego wyraźnego pomysłu.
W przypadku drugiego zdjęcia można stwierdzić, że fotograf wczuł się w rolę fotografowanej osoby i chciał oddać nastrój chwili. I właśnie to element wyróżniający dobrego fotografa. Pod procesem tworzenia zdjęć rozumie on celowe oddziaływanie poprzez konstrukcję, światło i prawidłowe dopasowanie przysłony, czasu naświetlenia i ogniskowej.
Obraz nienaganny pod względem technicznym
Aby sterować działaniem w tak świadomy sposób, jak jest to widoczne na drugim zdjęciu, potrzebna jest wiedza z zakresu obsługi aparatu. Dobre zdjęcie pod względem technicznym musi być ostre i wystarczająco jasne. Ponadto w większości przypadków wymaga się, aby kolory oddziaływały naturalnie.
Ostrość oznacza, że skoncentrowano się dokładnie na centralnym motywie. W przypadku portretów oznacza to skoncentrowanie się na oczach.
Głębia ostrości jest w pierwszym rzędzie określana przez przysłonę. Im otwór przysłony jest mniejszy, tym większy staje się obszar postrzegany jako wystarczająco ostry. W przypadku krajobrazów obszar ten ma często wychodzić poza całe zdjęcie. W przypadku powiększeń i portretów rozmycie jest idealne, aby oddzielić fotografowany obiekt od tła.
Ostrość ruchu zależy głównie od czasu naświetlania w połączeniu z ruchem motywu. Im szybszy ruch, tym krótszy musi być czas naświetlania. W zakresie fotografii dzikiej przyrody i zdjęć samochodów ostrość ruchu w tle uzyskuje się często poprzez ciągnięcie aparatu. Ten środek wyrazu zapewnia dynamikę obrazu.
W tym przypadku ostrość ruchu została celowo zastosowana, aby motyw odróżniał się od tła.
Ponadto ostrość zdjęcia zależy także od tego, jaką jakość ma zastosowany obiektyw oraz czujnik. Ponadto fotograf musi posiadać także tzw. spokojną rękę.
Wskazówka! Aby otrzymać ostre zdjęcie, należy ustawić ostrość aparatu na dany punkt i wybrać możliwie krótki czas naświetlania. 1/30 s można teoretycznie zastosować jeszcze bez statywu. Wybór 1/125 s będzie z pewnością właściwym wyborem.
Należy ponadto zwrócić uwagę, aby odzwierciedlenie kolorów było możliwie naturalne. Optyczne odbieranie kolorów stanowi zawsze mieszankę kolorów samego przedmiotu i światła, które na niego pada. Dobrym przykładem jest różne odzwierciedlenie kolorów pod lampą jarzeniową w porównaniu ze światłem dziennym. Jeżeli brak jest mocnych przebarwień, ludzkie oko dokonuje znacznego wyrównania tych nierówności. Biała powierzchnia zawsze sprawia wrażenie białej.
Aparat natomiast wychwytuje światło rzeczywiste. Na zdjęciu widać wówczas przebarwienie. Można temu zapobiec, jeżeli w aparacie fotograficznym dokonamy ustawienia bieli właściwej dla postrzegania przez ludzkie oko. Powyższe nosi miano balansu bieli. Nowoczesne aparaty wykonują tę funkcję na życzenie automatycznie, co prawda z większym lub mniejszym skutkiem. Alternatywnie można wybrać między wstępnymi ustawieniami dla typowych sytuacji światła lub przeprowadzić balans bieli ręcznie.
Wskazówka! Jeżeli kochasz spontaniczne fotografie, to automatyczny balans bieli aparatu będzie z pewnością wystarczający. Jeśli posiadasz dobry edytor zdjęć, nie ma najmniejszych problemów z późniejszą korektą przebarwień.
Trzecim, a zarazem ostatnim warunkiem dobrego pod względem technicznym zdjęcia jest naświetlenie. Logicznie zdjęcie powinno być wystarczająco jasne, aby można było jednoznacznie rozpoznać wszystkie ważne elementy zdjęcia. Z reguły pomiar naświetlenia aparatu fotograficznego jest dobry. Małe korekty można w każdej chwili dokonać za pomocą odpowiedniego oprogramowania fotograficznego na komputerze.
Problem pojawia się wówczas, gdy różnice jasności przekraczają zakres dynamiki aparatu. Pojawia się to często, gdy chcemy jednocześnie sfotografować obszar cienia i niebo. Gdy dostępne są informacje o zdjęciu, za pomocą odpowiedniego oprogramowania można ponownie wydobyć światło i cienie. Jeżeli nie uzyskamy oczekiwanego efektu, ponieważ różnice są za duże, wówczas pomocne jest jedynie wykonanie kilku zdjęć o różnym stopniu jasności. Zdjęcia te zostają następnie na komputerze przetworzone na zdjęcie HDR.
Odpowiednie światło
Oprócz naświetlania ważną rolę odgrywa także samo światło. W wielu sytuacjach możliwości oddziaływania na światło są mocno ograniczone. Do tego dochodzi odpowiednie zgranie czasowe i dużo szczęścia.
Ze względu na to, że temperatura kolorów w ciągu dnia zmienia się, należy jeszcze nacisnąć na spust migawki w odpowiednim momencie.
W przypadku światła prostopadłego w południe można stosować bardzo krótkie czasy naświetlenia ze względu na dużą jasność. Ten kolor jest neutralny. W przypadku tworzenia zdjęć jest to raczej mało efektowne.
Złota godzina: ciepłe światło podczas wschodu i zachodu słońca jest idealnym elementem portretów. Im późniejszy moment wykonania zdjęć, tym są one bardziej romantyczne.
Zdjęcia w tzw. „niebieskiej godzinie” po zachodzie słońca: na horyzoncie widać jeszcze odrobinę wieczornej czerwieni. Pozostała część obrazu ma bardzo zimną temperaturę kolorów. Można bezpośrednio odczuć wrażenie rześkości.
Zdjęcia nocne z zastosowaniem dostępnego resztkowego światła lub w blasku księżyca są niesamowicie piękne. Można uzyskać ciekawe efekty do zdjęć.
Oprócz czasu także pogoda ma oczywiście bardzo duży wpływ na zdjęcia. Można zasadniczo powiedzieć, że nie ma nieodpowiedniej pogody na zdjęcia.
Ostro zarysowany cień w słońcu nadaje budynkom wyraźne kontury, a szczególnie w wersji czarno-białej można uzyskać mocne, wywierające wrażenie kontrasty.
Rozproszone światło przy zachmurzonym niebie nadaje się bardzo dobrze do portretów. Wszystko wygląda na bardziej miękkie i brak jest mocnych cieni, które mogłyby podkreślić zmarszczki itd.
Deszcz i burze: Dramatyczny obraz nieba na krótko przed burzą stanowiący tło dla motywu skąpanego jeszcze w promieniach słonecznych stanowi często ciekawsze zdjęcie niż błękitne niebo. Interesujące akcenty zdjęciom nadają także krople deszczu i kałuże.
Mgła w połączeniu z przebijającymi promieniami słońca pozwala uzyskać efekt tajemniczości.
Oświetlenie konturowe podkreśla kontury motywu.
Wpływ na konstrukcję, oprócz pory dnia i pogody, mają także pory roku, przykładowo promienie światła. W szczególności podczas wykonywania zdjęć krajobrazu zimą występuje znacznie mniejsze zamglenie.
Udana konstrukcja zdjęcia
Po objaśnieniu, kiedy należy najlepiej wykonywać zdjęcia, możemy teraz zająć się zagadnieniem idealnej struktury zdjęcia.
W pierwszej kolejności należy wybrać odpowiedni format obrazu dla zdjęcia. Małe aparaty oferują standardowo format obrazu 3:4. Większość lustrzanek cyfrowych posiada bardziej intrygujący (mniej równomierny) format obrazu 2:3.
Jednak również zdjęcia kwadratowe mogą w określonych przypadkach dobrze oddziaływać. Ponieważ kwadrat musi być idealnie wyważony, potrzebne jest dużo struktury, aby przerwać spokój i zbudować napięcie.
Ważną rolę w zakresie dobrej struktury zdjęcia odgrywa, oprócz formatu obrazu, również rozmieszczenie wszystkich elementów na zdjęciu. Konstrukcję obrazu można stworzyć poprzez zwykłą zmianę lokalizacji, zmianę perspektywy, poruszanie obiektami w pomieszczeniu i prawidłowy timing.
Zastosowanie reguły jednej trzeciej do tworzenia zdjęć
Aby osiągnąć efekt większego napięcia, należy zastosować tzw. regułę jednej trzeciej. Obraz jest zarówno poziomo, jak i pionowo dzielony przez dwie linie na trzy części. Dany motyw należy umieścić w punktach przecięcia linii.
Oprócz pozycjonowania elementu przyciągającego uwagę decydujące znaczenie dla ekspresji zdjęcia ma także wybrana perspektywa:
- Perspektywa z lotu ptaka: Spojrzenie z podwyższonej pozycji lub bezpośrednio z góry sprawia, że obiekt wydaje się mniejszy, skurczony i mniej ważny.
- Perspektywa normalna: Wysokość oczu to tradycyjny sposób postrzegania rzeczy. Podczas fotografowania krajobrazów wystarczy wziąć aparat w ręce, ale już podczas fotografowania dzieci lub zwierząt należy przyjąć pozycję na kolanach. Taka perspektywa jest bardziej osobista niż spojrzenie z góry.
- Perspektywa żaby: Spojrzenie z wysokości bardzo niskiego punktu czyni obiekty większymi i potężniejszymi.
- Perspektywa zza ramion: Ten szczególny kąt widzenia wywołuje efekt zdystansowania odbiorcy. Otrzymujemy poczucie siły, niczym potajemny obserwator.
- Rama: Okna, drzewa i dużo innych elementów może posłużyć za obramowanie dla właściwego motywu zdjęcia, który dzięki temu zyskuje na sile i oddziałuje w bardziej tajemniczy sposób.
Kolejną istotną sprawą podczas tworzenia zdjęcia, z której ważności początkujący fotografowie nie zdają sobie sprawy, jest wybór prawidłowej ogniskowej. Ogniskowa, uwarunkowana efektami fizycznymi, zmienia także stosunek obiektów między sobą.
- Szeroki kąt: Krótkie ogniskowe zwiększają optyczny dystans wszystkich elementów zdjęcia. Małe pomieszczenia, place i krajobrazy sprawiają wrażenie większych.
- Normalna ogniskowa: W przypadku małych zdjęć normalna ogniskowa wynosi 50 mm. W tym przypadku brak jest fizycznych zniekształceń fotografowanych obiektów.
- Tele-obszar: Duże ogniskowe zmniejszają dystans wszystkich obiektów i skracają tym samym np. drogi.
Fotograficzne spojrzenie
Oprócz wiedzy technicznej na temat możliwości ustawień kamery i jej działania na obraz znaczącym czynnikiem pięknych zdjęć jest tzw. „spojrzenie fotograficzne”. Dzięki tej umiejętności szybciej spostrzeżesz fotogeniczne właściwości motywów w otoczeniu. Obejmuje to: łatwość, jasność i porządek.
Początkujący fotografowie mają skłonność do wykonywania wielu zdjęć w całości, aby nic nie umknęło ich uwadze. Ale właśnie to jest strasznie nudne. Zdjęcia obejmują za wiele szczegółów, które wprowadzają nieporządek. Lepiej jest skoncentrować się na szczegółach. Można to przykładowo uzyskać poprzez zastosowanie głębi ostrości.
W tym miejscu celowo zwrócono uwagę na szczegół w lesie.
Pomocne w tym względzie może być także porządkowanie: Zakłócające elementy można usunąć już przed wykonaniem zdjęć lub wyretuszować je później za pomocą komputera.
Poniższe elementy uznaje się za niefotogeniczne:
Banalność: Połączenie szarości z szarością czyni zdjęcia nudne, gdyż brak jest elementu przyciągającego spojrzenia.
Niekorzystne tło: Początkujący fotografowie zapominają często o tle za motywem. W ten sposób latarnia wystaje nagle zza głowy lub zdjęcie wywołuje wrażenie zamieszania.
Wbudowana lampa błyskowa: Wbudowana lampa błyskowa powoduje powstawanie cieni i błyszczących miejsc. Im bliżej znajduje się ona obiektywu, tym częściej powstaje efekt czerwonych oczu. Ponadto narusza on dane ustawienie światła.
Widoczne pozowanie: Tzw. zdjęcia pozowane oddziałują nienaturalnie, sztampowo, a osoba je oglądająca nie odczuwa żadnych powiązań z motywem.
Stosowanie bezsensownych trików: Wiele osób podąża za trendami. Jednak filtry fotograficzne należą do wynalazków, które po kilku latach rzadko jeszcze cieszą się popularnością.
Jako fotograf należy zawsze zadać sobie pytanie: "Co wyróżnia daną sytuację?" Na przykład w każdym mieście znajdują się duże place. Ale co sprawia, że dany plac jest wyjątkowy? Linie i wzory? A może figury z ich mimiką? Jeżeli rozpoznaliśmy wyjątkowość danego miejsca, należy uzyskać ją na zdjęciu.
Wzmacnianie lub zmiana ekspresji zdjęcia poprzez edycję
Wyczucie do uwieczniania na zdjęciu określonej sytuacji jest wielką sztuką. Czasami dany moment wygląda na zdjęciu, mimo pięknej konstrukcji zdjęcia i dobrych umiejętności technicznych, całkowicie inaczej.
W tym miejscu z pomocą idzie edytor zdjęć na komputerze. Za pomocą oprogramowania komputerowego, na przykład MAGIX Photostory deluxe , można dopasować kolory oraz odwrócić uwagę poprzez wyciemnienie określonych obszarów i celowe zastosowanie rozmycia.
Jednak dużo ważniejszą rolę od technicznych umiejętności edycji odgrywa bez wątpliwości tzw. „spojrzenie fotograficzne”. Umiejętność tę można najlepiej wyuczyć się, studiując zdjęcia znanych fotografów, mając aparat fotograficzny zawsze przy sobie i znajdując dla siebie to, co nam najbardziej pasuje.
